dinsdag 13 mei 2014

We zijn bang dat kinderen niet naar ons luisteren

1005 woorden | 
We zijn bang dat kinderen niet naar ons luisteren. Luisteren, zoals ons dat geleerd is, dat verwachten we van onze kinderen ook. Gehoorzamen dus. We noemen het "luisteren" maar eigenlijk heeft het met braaf gedrag en het opvolgen van commando's te maken. 

Dat creëert dat we geforceerd onze wil opleggen en daarin net zo ver gaan als nodig is tot het kind zich gewonnen geeft tegenover de meerdere. De oudere. Het gezag. De autoriteit. Wie uit de pas loopt, wordt gecorrigeerd. (Denk je nu ook aan het verhaal van de zes apen?)


Indirect willen we niet, dat het kind ons voorbij streeft in losbandigheid en zichzelf zijn - omdat het ons nooit gegund was. Wij dienden "in het gareel te lopen". Zinnen als "Doe nou maar wat ik zeg", "doe normaal" of mijn favoriet "doe maar normaal dan doe je gek genoeg", "gedraag je" - het geeft aan dat van kinderen verwacht wordt dat ze zich goed afgericht gedragen naar de fatsoensnorm. "Zomaar doen" waar je zin in hebt is er niet bij. Daar heb je eerst toestemming bij nodig. En "wee je gebeente" dat je het "niet goed doet", want "dan zwaait er wat". Mensen weten je krachtig toe te spreken. Pruisische scholing. Desastreus voor zelfvertrouwen en eigenwaarde. 

Waarom? Niemand weet het. Opvoeding. Conformisme. School doet het niet anders. Het experiment met de zes apen zie je hier beschreven, in een artikel over rechtlijnigheid.



Hoe kon ik het vergeten

Ik was bijna vergeten dat het zo zat - maar werd op maandagmorgen vriendelijk herinnerd ;) De kinderen hadden de afgelopen week een hut gebouwd "op het erf van de buren" - een verlaten kerkgebouw dat alleen in de avonduren gebruikt wordt door enkele zangkoren. We hadden ruimte genoeg gelaten voor verkeer maar toch, "dat kán toch niet". De boosheid van de man die me erop aanspraak was meetbaar op de schaal van Richter. Een gesprek op niveau dus. Ging zo: 

"Kom je je rommel opruimen?" Het was het eerste dat ik hoorde. 


Huttenbouwdorp 2.0

Moet je nagaan. Leuk toch, dat kinderen zich uitleven in hun mei-vakantie met palletjes, hamer en spijkers? 
Het bouwsel zag er prachtig uit. Het is "normaal" in Nederland dat je je eigen "troep" opruimt na "aangenaam verpozen", maar ik brak dus -kennelijk- met de traditie en het conformisme en had in mijn wijsheid besloten dat het bouwsel dat voor hut moest doorgaan nog wel een paar dagen kon blijven staan tot komend weekend. Naar wens van de kinderen overigens.

Op maandagmorgen is de vrijwillige schoonmaakploeg er om het kerkje te onderhouden. Ik was naar buiten gestapt om even met ze (iemand van de schoonmaakploeg) te overleggen, ik zou de boel het liefst tot komend weekend laten staan. Ik geloof niet dat ik mijn boodschap heb kunnen overbrengen of zelfs uit heb kunnen spreken. Dat realiseerde ik me toen ik wegliep. 

De man zei weliswaar dat hij het niet voor het zeggen had maar ondertussen liet hij zijn afkeuring duidelijk merken. "Als ik het voor het zeggen had gehad, dan had dit hier niet gekomen... Op het erf van een ander...."
Je hoorde hem denken: "Dat hoort niet". "Regels zijn regels". 
Ik reageerde kalm: 
-"U heeft het over regels. Wat voor regels? Wat maakt het nou uit? Dat is toch leuk? 
Toen ik zijn boosheid merkte benoemde ik dat ook.
-"Bent u boos?"
"Ja ik ben boos, ja, dat hoort niet, op het erf van een ander" waarna de beroemde zin volgde "als ik het voor het zeggen had gehad".

Regels zijn regels

Dat ging zo nog even door. Een heel parcours van standaard zinnetjes zoals ik dat afgelopen decennia onze babyboomers en hun ouders vaak heb horen prevelen. Niet origineel dus. Niet vanuit zijn hart, niet eens vanuit zijn verstand, maar vanuit "dit-is-er-stevig-bij-ons-ingehamerd" dus impliciet hoorde ik: "waag het niet om af te wijken van de norm". Dat bedoel ik met "Standaard zinnetjes".
Uiteindelijk confronteerde ik de beste man -die de pensioengerechtigde leeftijd klaarblijkelijk al lang had bereikt- met het feit, dat hij best veel te zeggen had voor iemand die er niets van te zeggen had. 

Laat kinderen spelen, geef ze de ruimte

Kinderen van nu hebben verplichtingen genoeg en zijn er zat van. Het is juist een goed ding dat onze kinderen kunnen doen wat ze willen, zodat we ze leren wat goed voor hen is en ze laten ontwikkelen in een richting die bij ze past, in plaats van in het keurslijf dat óns opgedrongen werd - en nu in verhoogd tempo trouwens van bovenaf (wat is dat eigenlijk, van bovenaf??) nog veel erger gemaakt wordt. Kinderen gaan niet met 6 maar met 4 jaar naar school, dan zijn ze nog meer te kneden, is de gedachte. De regels waaraan kids moeten voldoen zitten in het kader van de eerste alinea. Gehoorzamen aan autoriteit. Ik schreef er genoeg over in "de wonderlijke energie van kinderen". 

Pappa, mogen we een hut bouwen?
Mijn kinderen vragen nog van alles. "Pappa, mogen we een hut bouwen?"
-'Kan ik dat jullie weigeren dan?' Het gejuich dat volgde galmt nog na. Ik had 
pallets bewaard van wegwerkzaamheden voor mijn deur uit 2012. 

We leven in de Utopie van weleer

Feitelijk leven we in een perfecte maatschappij waarin van alles geregeld is - visionair Rutger Bregman noemt het "Utopie" in Tegenlicht - maar wèl moet ieder in een keurslijf want anders gaat het mis. Van school naar werk, naar gevangenis; allemaal dezelfde opzet, aldus dit filmpje. Breinloze soldaten van een soort leger dus, inclusief loon-slavernij. Da's wat er van ons verwacht wordt. Excessen (=uit de pas lopen dus) worden met geweld neergeslagen. Hoe verschrikkelijk wil je het hebben? Lijkt mij een accurate beschrijving van hel op aarde.


De Waarheid in drie woorden

Als je te de titel inkort tot drie woorden, wordt het een Waarheid waar we niet omheen kunnen:
"We zijn bang"
Logisch om ons dit dan af te vragen:

Kan er nog Liefde zijn?

...dat vroeg ik me hardop af, hier op facebook - en met mij velen. You tell me...


1 opmerking:

  1. Weet je waarom ik gescheiden ben? Vanwege het feit dat hij altijd zijn wil aan onze kinderen wilde opleggen. Ik kan daar niet tegen. Kinderen willen gehoord worden, en daar hebben ze ook recht op. Net als ze recht hebben om - met onze begeleiding en ons luisterend oor - hun eigen keuzes te leren maken en hun eigen fouten, dat ook. Kinderen hebben ruimte en liefde nodig. En respect voor hun eigenheid. Dat is mijn diepgevoelde mening, het gaat me zeer aan mijn hart.


    En nu, sinds de scheiding, kunnen de kinderen zich eindelijk ontwikkelen zoals ze dat zelf willen. Dochter woont bij mij, en we hebben het samen enorm goed. Ze brengt allemaal leuk inspirerend jong volk mee, en daar ben ik enorm dankbaar voor. Haar vrienden en vriendinnen draag ik zonder uitzondering een warm hart toe, en zij de mijne. Helemaal top. Tijdens mijn tweede huwelijk harmonieerden mijn dochter en ik niet zo. Waarschijnlijk door de constante spanningen. Nu zijn we allemaal meer onszelf, en we doen steeds meer dingen samen. Maar geven elkaar ook alle ruimte. En o, wat heeft die meid een kracht en een wijsheid ontwikkeld nu ze de ruimte krijgt! Ik sta regelmatig van haar te kijken. En ze is nog volop in ontwikkeling!

    Mijn zoon koos ervoor bij zijn vader te blijven, haha, hier om de hoek. Ik ben daar nog steeds blij om, want mijn ex is op zich een fijne man, en hij vindt het moeilijk om alleen te zijn. Door de scheiding is er blijkbaar iets veranderd, eindelijk, bij mijn ex, want hij geeft zoonlief nu veel meer de ruimte. En dat doet hem goed. Ook mijn zoon is een bijzonder mens. Enorm intelligent, hij zit in de ICT en bedenkt goede oplossingen voor complexe problemen. Dat doet hij gratis en voor niets, voor vrienden (uit het dagelijks leven en internet-vrienden, een heel internationaal gezelschap). Uitermate dienstbaar.

    Ik ben blij en dankbaar dat mijn prachtige kinderen zich naar believen kunnen ontwikkelen. Dat kan niet als je ze niet de ruimte geeft.

    Nou, dat wou ik ff met je delen. Verhaaltje uit de praktijk.

    Lenthe

    BeantwoordenVerwijderen